[Johannes 2]
Aanbidding is ‘n kenmerk van lewe op aarde. Dink daaraan. Oor die hele wêreld, dwarsdeur die geskiedenis, staan plekke van aanbidding sentraal in die kultuur en geskiedenis van elke volk op aarde. Sedert die antieke tye, is die mees buitengewone bouwerk en selfs sekere natuurwonders aan gode of hoër wesens toegewy.
Die woestynvolk met hulle opvou-weergawe vir ‘n aanbiddingsplek was nie anders nie. Uitgelei onder die son-aanbidders van Egipte, waar verstommende argitektoniese projekte tot eer van hulle gode aangepak is, het God se volk in die woestyn rondgedwaal sonder enigiets om hulle hernieude geloof in die wonderwerk-God YHWH (Yaveh) van hulle geloofsvoorvaders, Abraham, Isak en Jakob te anker nie.
So ‘n ent in hulle woestynwandelinge, vind ons die beskrywing en voorskrifte vir die Tabernakel, ‘n heerlike studie op sy eie. Moses beskryf noukeurig aan die volk wat God bepaal. Heilige Gees-geïnspireerde vakmanne en vroue bou en versier die Verbondsark wat die teenwoordigheid van die Allerhoogste God simboliseer. ‘n Dik-geweefde, geborduurde linnegordyn skei die Ark van die deel waar die Toonbrode (simbool van die Woord van God), die Lampstaander (simbolies van die Lig wat die Woord van God verlig en toegankllik maak) en die goue bak met wierook (simbool van aanbidding) staan. In die voorhof is die brandofferaltaar waar onskuldige bloed ons van sonde reinig en die bronsbak met water wat ons doop simboliseer. Dit is die gevestigde patroon van aanbidding oor al die eeue heen.
Ek is altyd so aangemoedig met die skrif wat die kuns en vaardigheid van die vakmanne wat aan die Tabernakel gewerk het, as ‘n direkte gawe van God beskryf.
Die Here het hom toegerus met sy Gees sodat hy met vaardigheid, insig en verstand enige werk kan doen: ontwerpe maak en dit in goud, silwer en brons uitwerk, edelstene verwerk en monteer, en houtwerk doen. Hy sal enige werk kan doen. Die Here het vir hom en vir Oholiab, seun van Agisamak uit die stam Dan, die begaafdheid gegee om ander as vakmanne op te lei. Die Here het aan hulle die vaardigheid gegee om al die werk van ‘n vakman te verrig: om te ontwerp, om blou, pers en bloedrooi wolstof en linne te borduur, en om te weef. Hierdie manne kan enige werk doen en ontwerpe maak. (Exodus 35:31-35)
Gevestig in die Beloofde Land skryf Dawid ‘n paar eeue later hoe graag hy ‘n Tempel wil bou, ‘n permanente struktuur om die wonder-God van Israel te aanbid. Sy seun, Salomo, bou ‘n Tempel wat die hoogtepunt van die Hebreeuse beskawing in antieke tye oorheers en die respek en bewondering van buurnasies afdwing. Dit bly die sentrale plek van aanbidding vir 400 jaar. Die afvalligheid van Israel het tot gevolg dat die Assiriërs hulle in ballingskap wegvoer om nooit weer terug te keer nie. Ongeveer 200 jaar later word Jerusalem deur die Babiloniërs vernietig en die mense van Juda in ballingskap weggevoer.
Sewentig jaar na die ballingskap van Juda begin het, word die terugtog aangepak onder leierskap van Ezra en Nehemiah en in groot verwondering oor God se mag en leiding, word die Tempel en die muur van Jerusalem herstel. Die wonderwerke en stryd om die taak te voltooi word noukeurig opgeteken,
Onder Romeinse oorheersing, eeue later, werk die Joodse koning Herodus die Grote, dekades lank om die Tempel tot sy vorige glorie te herstel. Hy is bekend vir sy grootse, argitektoniese projekte oral in Judea in daardie tyd. Die Tempel is die trots en vreugde van Jerusalem en die sentrum van Joodse kultuur en godsdiens, gebou op die patroon van die Woestyntabernakel en die Tempel van Salomo, met ‘n paar byvoegings, soos die voorhof van die Vroue en die voorhof van die Heidene, wat nooit in die oorspronklike plan was nie.
Die Tempel was die trots van die Fariseërs en priesters en duisende pelgrims van oor die wêreld wat graag in Jerusalem se hart wou aanbid. Dit was die sentrum van ‘n Jood se daaglikse lewe en kultuur. Daar was vir hulle geen alternatief nie. As jy ‘n Jood gebore is, was jy onder die Wet van Moses en kon niks anders kies nie. Daaglikse gebed, offers, die Sabbat en die Feeste het die ritme van jou lewe bepaal. Niks anders was belangrik.
Jesus se optrede by die Tempel toe Hy die geldwisselaars daar uitgejaag het, het onmiddellike reaksie by die Joodse leiers uitgelok.
Hulle reaksie word in Johannes 2:17-25 bespreek.
Jesus se dissipels het die woorde van Psalm 69:9 onthou. Die Psalm vertel van die passie van die Messias vir die huis van God en beskryf dit so sterk soos jaloesie oor die ware aanwending van aanbidding in die Tempel. In hulle gedagtes is Jesus se optrede in lyn met die Messias.
Die reaksie van die Jode is verstaanbaar. Hulle wou Jesus se geloofwaardigheid met ‘n teken bevestig. Hulle het geweet dat die Messias tekens en wonders sou doen. Jesus moes Homself bewys deur iets bonatuurlik te doen.
Jesus se antwoord was ‘n groot probleem. Johannes skryf met die perspektief van sewentig jaar na die gebeure.
Die woorde waarmee Jesus hulle vrae antwoord, is later in Sy verhoor teen Hom gebruik. Hulle het Hom aangekla en gesê:
“Hierdie man het gesê: Ek kan die tempel van God afbreek en in drie dae weer opbou.” (Matteus 26:61)
Jesus het nooit gesê dat Hy die Tempelgebou sal afbreek en opbou nie. Hy het geweet dat die einde van Tempelaanbidding naby was. Hy het aan die Samaritaanse vrou gesê dat aanbidding in gees en waarheid nie meer plekgebonde sou wees nie.
Tempelaanbidding het nie mense na God toe gelei nie. Dit moes eintlik. Dit het heeltemal irrelevant geraak. Jesus wou die ou manier vervang met iets waarvan hulle nog nooit gehoor het nie.
God maak nuut, altyd beter as tevore. Dit is die wonderwerk-beginsel van herstel. Hy maak iets wat jy nie in jou wildste drome kan opdink nie. Kyk uit vir die nuwe. (Jesaja 42:9; 43:19)
Jesus het gepraat van ‘n Tempel wat nie deur mense hande gebou is nie. Sy koms het die einde van mensgemaakte Tempels beteken. Sy koms sou die nuwe bring, Gees-aanbidding sonder geboue en sonder dieroffers. (Markus 14:58)
Die Heilige Gees sou die gelowige toerus met salgheid en krag om met die waardigheid van die Kruis en deur die reinheid van die Bloed in die Teenwoordigheid van die Almatige in te kom.
In 19vC begin Herodus die bouwerk aan die Tempel in Jerusalem om die Jode onder Romeinse heerskappy gelukkig te hou. In 64nC is die bouwerk eers klaar. Dit het 46 jaar geneem om te bou. ‘n Skamele ses jaar daarna, in 70 nC vernietig die Romeinse weermag onder leiding van Vespasianus die Tempel sodat net die klaagmuur bly staan.
Met hierdie kennis as agtergrond is Jesus se stelling skokkend. Het Hy regtige bedoel dat die wonder en luuksheid van al hulle moeite tot niks sal kom nie? Al hierdie geld wat spandeer word, was gemors en irrelevant in God se plan – hoe dan nou?
Jesus roep die mense in diskussie oor Sy stelling. Hy stel die figuurlike tenoor die letterlike, die fisiese in kontras met die geestelike.
Verder nog, Sy stelling gaan eintlik oor die Opstanding. All mense, waarookal, sou toegang tot die opgestane Christus hê. Die alom-teenwoordige God sou aanbid word tot aan die eindes van die aarde. Die ware diepte van Sy stelling sou eers na die Opstanding waarlik verstaan word.
Die skrif wat hulle geglo het is dat hulle van die dood gered wou word. Die dood was ‘n vreesaanjaende misterie. Die Psalmis sing duisende jare gelede:
U gee my nie oor aan die dood nie. U laat u troue dienaar nie in die graf kom nie. (Psalm 16:10)
Petrus haal dit aan op Pinksterdag (Handelinge 2:31), Paulus haal dit aan in Antiochië (Handelinge 13:35). Redding uit die dood het die vertroue van die kerk in die opgestane Jesus bevestig.
In die dispensasie van die Heillige Gees hoef ons nie op enige mensgemaakte plek van aanbidding staat te maak nie. Ons aanbid in ons eie Tempel in ons diepste wese as gevolg van die Opstanding en die uitstorting van die Heilige Gees.
Jesus het baie wonderwerke in Jerusalem gedoen. Baie mense het in Hom geglo, maar tog het Hy Homself nie openlik as die Messias verklaar nie.
Jesus het die mens goed geken. Hy het geweet dat ‘n wonderwerk, hoe groot ookal, gou ou nuus word. In die joernalistiek praat hulle van die “een dag wonder”. Sensasie is sensasioneel vir ‘n baie kort tydjie.
Die mense sal die wonders en tekens volg, maar baie sou nie bereid wees om hulle kruis op te neem nie, hulleself te verloën en die houding van diensbaarheid te leef nie. Oorgawe aan die wil van die Here in alles, sou die ware van die oppervlakkige skei.
Jesus wou nie die populêre stem hê nie. Hy sou hulle aanvaarding ontvang slegs as hulle presies besef het, wat aanvaarding behels. Die menigte sou Hom die Messias verklaar en dan verwag dat Hy hulle oppervlakkige verwagtinge vervul.
Hy het gekom vir soveel meer as wat die mens ooit kon droom.
Johannes gebruik drie woorde vir wonderwerk:
Teras beteken ‘n wonderlike ding. Dit het geen morele inhoud nie, eenvoudig ‘n wonder. Die Nuwe Testament gebruik nooit hierdie woord alleen om ‘n wonderwerk te beskryf nie.
Dunamis beteken krag. Ons woord dinamiet kom daarvandaan. Dit wys op buitengewone krag, effektiewe krag wat deur almal erken word.
Semeion beteken ‘n teken. Dit is die woord wat Johannes gebruik. Die daad vertel van die man, openbaar sy karakter en dien die doel om die persoon wat optree beter te ken en te verstaan.
Wonderwerke het aan die mens die aard van God getoon.
Jesus wys wie God is. Hy maak die siekes gesond, Hy troos die armes en Hy voed die wat honger ly.
Sy wonderwerke was die teken van God se liefde vir die mens.